تاریخچه موزاییک آرت

امروزه ما سر منشا هنر موزاییک را ایتالیا می دانیم چرا که آثار بسیاری در دیوارها و کفهای موجود در رم موجود است ولی اصل سر منشا آن دوران خیلی قبل از رومیهاست. دلیل اینکه ما با گذشته پیوند خورده ایم همان سخت بودن و با دوام بودن مواد استفاده شده در ساخت آثار موزائیکی است،مثل سنگ، شیشه و سرامیک در نتیجه نمونه های قدیمی بسیاری پس ار قرنها به صورت سالم تا کنون به جا مانده اند و امروزه هم می توان آنها را دید.

قدیمی ترین آثار موزائیکی به جا مانده توسط سومریها در منطقه بین النهرین یا عراق کنونی ساخته شد. این اثر از سنگریزه های رنگی که روی سطوح دیوار فشار داده شده ساخته شده است.

موزاییک در دنیای باستان

تاریخ پیدایش موزاییک به 4000 سال پیش باز می گردد.

در قرن 80 قبل از میلاد سنگ فرشهای رنگی وجود داشت، که از سنگهای رنگ شده مختلف برای ایجاد نقش استفاده می شد و معمولا بدون ساختار و طرح خاصی بودند. این یونانیان بودند که در قرن 4 قبل از میلاد تکنیک سنگ فرش را به یک هنر ارتقا دادند. طرحهای آنان معمولاً تصاویری از انسان و حیوانات و یا طرحهای هندسی منظم بود.

در سال 200 قبل از میلاد برای اولین بار از قطعات ریز مربعی مخصوصی استفاده شد که برای ارائه جزئیات ظریف و نمایش طیفی از رنگها در کارها به کار برده می شد. استفاده از این قطعات ریز (که گاهی در ابعاد میلیمتری بودند) امکان تقلید از نقاشی را فراهم می آورد. بسیاری از موزاییکهای باقی مانده از آن دوران، مانند شهر پومپی، کار هنرمندان یونان است.

شیشه برای موزاییکهای کف مناسب نبود. از این رو قطعات مربعی کوچک معمولا از جنس مرمر یا سنگهای دیگر بودند. گاهی از قطعات آجر نیز برای ایجاد طیف رنگین استفاده می شد.

گسترش امپراطوری رم هنر موزاییک را به سرزمینهای دورتر منتقل کرد. اگر چه به همان میزان از درجه مهارت و جنبه هنری آن نیز کاسته شد. اگر موزاییکهای بریتانیای تحت سلطه امپراطوری رم را با موزاییکهای ایتالیا مقایسه کنید، متوجه خواهید شد که بریتانیایی ها به طرح و اصول کار وفادار نماندند. موضوعات معمول رومی مناظر، جشنهای خدایان، وقایع روزمره و یا طرح های هندسی بود.

حاشیه کنار موزاییک که به شکل طنابهای در هم پیچیده است گوئیلوچی (guilloche ) نامیده می شود.

موزاییکهای بیزانسی

با رشد امپراطوری بیزانس از قرن پنجم میلادی به بعد با مرکزیت بیزانتیوم ( استانبول کنونی ) نقوش هنری دارای مشخصات جدیدی شد. اینها شامل تاثیرات شرقی در حالت و استفاده از قطعات شیشه ای کوچک مخصوصی بود که “smalti” نام گرفته و در ایتالیای شمالی ساخته می شد.

“smalti” از لایه های ضخیم شیشه رنگی ساخته شده بود و یک سطح زبر داشت و حیابهای هوا را نیز در خود داشت. حتی گاهی ورقه های نقره و طلا نیز برای جلای بیشتر در زیر آن قرار داده می شد که باعث بازتاب و شکست بیشتر نور می گردید.

در حالی که موزاییکهای رومی بیشتر بعنوان کف پوش استفاده می شدند، موزاییکهای بیزانسی مخصوص پوشاندن دیوارها و سقف بودند. همچنین موزاییکهای رومی بیش از انواع بیزانسی آن در برگیرنده موضوعات مسیحیت بود. اگر چه تعدادی از این کارها تزئینی و تعدادی نیز شامل پرتره هایی از امپراطور و ملکه بود.